3.3. Công cụ KTĐG

Câu hỏi trắc nghiệm

Lưu ý khi đặt câu hỏi:

• Không hỏi kiểu đánh giá “giỏi nhất”, “tốt nhất”.

• Tránh sử dụng cụm từ nguyên văn trong SGK.

• Hướng dẫn rõ ràng, nên trình bày dạng câu hỏi, nếu câu hỏi ở thể phủ định phải được nhấn mạnh từ phủ định (in đậm, viết hoa, gạch chân).

• Không tạo chỗ trống đầu hoặc giữa câu dẫn (HS sẽ khó hiểu để điền).

Lưu ý khi soạn các phương án lựa chọn:

• Không sử dụng phương án có hình thức, ý nghĩa trái ngược/phủ định nhau → nên xây dựng các cặp phương án trái ngược nhau đôi một.

• Phải đồng nhất nội dung, ý nghĩa, hình thức (độ dài tương đương nhau), cùng quan hệ cấu trúc với câu dẫn, cùng cách diễn đạt.

• Các phương án nhiễu nên là các phương án đúng nhưng không trả lời cho câu hỏi, không sai quá lộ liễu.

• Tránh “tất cả đều đúng/sai”.

• Tránh các từ không xác định mức độ (thông thường, hầu hết…), tránh hạn định cụ thể (tất cả, luôn luôn…).

• Chia gần đều các phương án A, B, C, D. 

Bài tập tình huống

Tình huống, vấn đề: những sự kiện, hiện tượng, hoàn cảnh, câu chuyện có thật (trong tự nhiên, đời sống, sản xuất, học tập) hoặc hư cấu, mô phỏng, giả định

→ HS cần phải quan tâm, cần tìm hiểu, cần phải giải quyết và có ý nghĩa giáo dục.

→ đánh giá cả 3 năng lực hoá học thành phần, năng lực chung (tự chủ-tự học…)

Gồm 2 loại: BT thực tiễn (phù hợp với năng lực vận dụng) và BT thực nghiệm (phù hợp với năng lực tìm hiểu TGTN)

Các bước xây dựng

Bước 1: Xác định mục tiêu đánh giá, nội dung kiến thức:

• Cần liên hệ với hiện tại và nghề nghiệp trong tương lai của HS, cần có thông điệp liên quan cuộc sống, sức khoẻ (ưu tiên vấn đề cuộc sống hơn là kĩ thuật công nghiệp)

• Xác định rõ thành phần năng lực cần đánh giá

• Nội dung kiến thức tập trung vào các vấn đề trọng tâm

• Xác định rõ mức độ tư duy: nhớ (các kiến thức tổng quát), hiểu (kiến thức trong trường hợp cụ thể), vận dụng (so sánh, phân biệt,…), vận dụng cao (giải thích, giải quyết vấn đề, huy động tổng hợp kiến thức trong bối cảnh mới)

Bước 2: Chọn loại tình huống: thật/giả định, thực tiễn/thực nghiệm

Bước 3: Thu thập, chọn lựa thông tin, xác định nội dung hỏi:

• Vừa sức HS, chính xác phù hợp thực tế (cần kiểm định lại tính chính xác)

• Có tính giáo dục & thời sự, tăng cường hướng mở (nhiều phương án giải quyết).

• Phân biệt độ khó và mức độ tư duy: vd câu hỏi “khối lượng riêng của Cr” là câu hỏi rất khó vì ít HS trả lời được nhưng mức độ tư duy chỉ ở mức nhớ - tái hiện.

Bước 4: Viết lời văn cụ thể: gồm phần mô tả tình huống và phần câu hỏi

• Chứa đựng mâu thuẫn và vấn đề, cần bao hàm trích dẫn, thông tin vừa đủ để HS sử dụng, không cung cấp thông tin lan man/không liên quan.

• Đối với BT thực nghiệm: cần mô tả thông tin kĩ thuật về dụng cụ hoá chất (trạng thái, nồng độ); hình vẽ cần chính xác, khoa học, đúng tỉ lệ, đúng hình dạng

Bước 5: Giải bài tập, phân tích, đánh giá, điều chỉnh:

• Cần xem HS cần phân tích thông tin nào, từ đó liên hệ với kiến thức nào đã học

• Xem HS có dễ hiểu đúng không, HS phải có kiến thức và kĩ năng nào. 

Đề kiểm tra

Các bước xây dựng đề kiểm tra:

(1) Xác định mục đích, các yêu cầu cần đạt của đề kiểm tra.

(2) Xác định thời gian, hình thức kiểm tra (tự luận, trắc nghiệm).

(3) Lập ma trận đề kiểm tra.

(4) Biên soạn nội dung câu hỏi/bài tập theo ma trận.

(5) Xây dựng đáp án, thang điểm.

(6) Xem xét và hoàn thiện đề kiểm tra.

Lưu ý: Số điểm của từng yêu cầu cần đạt phụ thuộc vào:

• Mức độ quan trọng của mỗi yêu cầu cần đạt cần đánh giá

• Thời gian làm bài kiểm tra

• Trọng số điểm quy định cho từng mạch nội dung, từng cấp độ tư duy (nhớ, hiểu, vận dụng, vận dụng cao).